Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram: Lyrics, Origin, Meanings and Significance Explained in Hindi and English

Welcome to the enchanting world of Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram! This divine hymn, with its mesmerizing lyrics and profound meaning, has been captivating devotees for centuries. In this article, we delve into the origins, lyrics, meanings, and significance of this powerful chant, providing you with a comprehensive understanding of its essence.

'Aigiri Nandini' is a popular Sanskrit hymn dedicated to Goddess Durga, depicting her as the destroyer of the demon Mahishasura. This melodious Stotram is not only a poetic masterpiece but also holds deep spiritual significance. We unravel the mystical significance of each verse, allowing you to connect with the divine message conveyed through the lyrics.

Whether you are a spiritual seeker, a music lover, or simply curious about the rich tapestry of Indian culture, this article serves as a gateway to unlock the beauty and transcendental power behind Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram. Join us as we embark on a journey to explore the soul-stirring words of this timeless hymn.

 

Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram

 

Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram Sanskrit Lyrics:

अयि गिरि-नन्दिनि नंदित-मेदिनि
विश्व-विनोदिनि नंदनुते
गिरिवर विंध्य शिरोधि-निवासिनि
विष्णु-विलासिनि जिष्णुनुते।
भगवति हे शितिकण्ठ-कुटुंबिनि
भूरि कुटुंबिनि भूरि कृते
जय जय हे महिषासुर-मर्दिनि
रम्य कपर्दिनि शैलसुते॥

सुरवर-वर्षिणि दुर्धर-धर्षिणि
दुर्मुख-मर्षिणि हर्षरते
त्रिभुवन-पोषिणि शंकर-तोषिणि
किल्बिष-मोषिणि घोषरते।

दनुज निरोषिणि दितिसुत रोषिणि
दुर्मद शोषिणि सिन्धुसुते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्य कपर्दिनि शैलसुते॥

अयि जगदंब मदंब कदंब
वनप्रिय वासिनि हासरते
शिखरि शिरोमणि तुङ्ग हिमालय
श्रृंग निजालय मध्यगते।

मधु मधुरे मधु कैटभ गंजिनि
कैटभ भंजिनि रासरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्य कपर्दिनि शैलसुते॥

अयि शतखण्ड विखण्डित रुण्ड
वितुण्डित शुण्ड गजाधिपते
रिपु गज गण्ड विदारण चण्ड
पराक्रम शुण्ड मृगाधिपते।
निज भुज दण्ड निपातित
खण्ड विपातित मुण्ड भटाधिपते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

अयि रण दुर्मद शत्रु वधोदित
दुर्धर निर्जर शक्तिभृते
चतुर विचार धुरीण महाशिव
दूतकृत प्रमथाधिपते।
दुरित दुरीह दुराशय दुर्मति
दानव दूत कृतांतमते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

अयि शरणागत वैरि वधूवर
वीर वराभय दायकरे
त्रिभुवन मस्तक शूल विरोधि
शिरोधि कृतामल शूलकरे।
दुमिदुमि तामर दुंदुभिनाद
महो मुखरीकृत तिग्मकरे
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

अयि निज हुँकृति मात्र निराकृत
धूम्र विलोचन धूम्र शते
समर विशोषित शोणित बीज
समुद्भव शोणित बीज लते।
शिव शिव शुंभ निशुंभ
महाहव तर्पित भूत पिशाचरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

धनुरनु संग रणक्षणसंग
परिस्फुर दंग नटत्कटके
कनक पिशंग पृषत्क निषंग
रसद्भट शृंग हतावटुके।
कृत चतुरंग बलक्षिति रंग
घटब्दहुरंग रटब्दटुके
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

सुरललना ततथेयि तथेयि
कृताभिनयोदर नृत्यरते ।
कृत कुकुथः कुकुथो
गडदादिकताल कुतूहल गानरते ।।
धुधुकुट धुक्कुट धिंधिमित
ध्वनि धीर मृदंग निनादरते ।
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते ।।

जय जय जप्य जयेजय शब्द
परस्तुति तत्पर विश्वनुते
झण झण झिञ्जिमि झिंगकृत नूपुर
सिंजित मोहित भूतपते।
नटित नटार्ध नटी नट नायक
नाटित नाट्य सुगानरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

अयि सुमनः सुमनः सुमनः
सुमनः सुमनोहर कांतियुते
श्रितरजनी रजनी-रजनी
रजनी-रजनी कर वक्त्रवृते।
सुनयन विभ्रमर भ्रमर
भ्रमर-भ्रमर भ्रमराधिपते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

सहित महाहव मल्लम तल्लिक
मल्लित रल्लक मल्लरते
विरचित वल्लिक पल्लिक मल्लिक
भिल्लिक भिल्लिक वर्ग वृते।
सितकृत पुल्लिसमुल्ल सितारुण
तल्लज पल्लव सल्ललिते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

अविरल गण्ड गलन्मद
मेदुर मत्त मतङ्गज राजपते
त्रिभुवन भूषण भूत कलानिधि
रूप पयोनिधि राजसुते।
अयि सुद तीजन लालसमानस
मोहन मन्मथ राजसुते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

कमल दलामल कोमल कांति
कलाकलितामल भाललते
सकल विलास कलानिलयक्रम
केलि चलत्कल हंस कुले।
अलिकुल सङ्कुल कुवलय मण्डल
मौलिमिलद्भकुलालि कुले
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

कर मुरली रव वीजित कूजित
लज्जित कोकिल मंजुमते
मिलित पुलिन्द मनोहर गुंजित
रंजितशैल निकुंज गते।
निजगुण भूत महाशबरीगण
सदगुण संभृत केलितले
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

कटितट पीत दुकूल विचित्र
मयूखतिरस्कृत चंद्र रुचे
प्रणत सुरासुर मौलिमणिस्फुर
दंशुल सन्नख चंद्र रुचे।
जित कनकाचल मौलिपदोर्जित
निर्भर कुंजर कुंभकुचे
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

विजित सहस्रकरैक सहस्रकरैक
सहस्रकरैकनुते
कृत सुरतारक संगरतारक
संगरतारक सूनुसुते।
सुरथ समाधि समान समाधि
समाधि समाधि सुजातरते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

पदकमलं करुणानिलये वरिवस्यति
योऽनुदिनं स शिवे
अयि कमले कमलानिलये
कमलानिलयः स कथं न भवेत्।
तव पदमेव परंपदमित्यनुशीलयतो
मम किं न शिवे
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

कनकल सत्कल सिन्धु जलैरनु
सिंचिनुते गुण रंगभुवम
भजति स किं न शचीकुच कुंभ
तटी परिरंभ सुखानुभवम्।
तव चरणं शरणं करवाणि
नतामरवाणि निवासि शिवं
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

तव विमलेन्दुकुलं वदनेन्दुमलं
सकलं ननु कूलयते
किमु पुरुहूत पुरीन्दुमुखी
सुमुखीभिरसौ विमुखीक्रियते।
मम तु मतं शिवनामधने
भवती कृपया किमुत क्रियते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥

अयि मयि दीनदयालुतया
कृपयैव त्वया भवितव्यमुमे
अयि जगतो जननी कृपयासि
यथासि तथानुमितासिरते।
यदुचितमत्र भवत्युररि
कुरुतादुरुतापमपा कुरुते
जय जय हे महिषासुरमर्दिनि
रम्यकपर्दिनि शैलसुते॥ 

 

Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram English Lyrics:

Ayi giri-nandini nandita-medini

vishva-vinodini nandanute

girivara vindhya shirodhini-vasini

vishnu-vilasini jishnunute.

Bhagavati he shitikantha-kutumbini

bhuri kutumbini bhuri krite

jaya jaya he mahishasura-mardini

ramya kapardini shailasute.

 

Suravara-varshini durdhara-dharshini

durmukha-marshini harsharate

tribhuvana-poshini shankara-toshini

kilbisha-moshini ghosharate.

Danuja niroshini ditisuta roshini

durmada shoshini sindhusute

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi jagadamba madamba kadamba

vanapriya vasini hasarate

shikhari shiromani tunga himalaya

shrunga nijalaya madhyagate.

Madhu madhure madhu kaitabha ganjini

kaitabha bhanjini rasarate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi shatakhand vikhandita runda

vitundita shunda gajadhipate

ripu gaja ganda vidarana chanda

parakrama shunda mrugadhipate.

Nija bhuja danda nipatita

khanda vipatita munda bhatadhipate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi rana durmada shatru vadodita

durdhara nirjara shaktibhrite

chatura vichara dhurina mahashiva

dutakrita pramathadhipate.

Durita duriha durashaya durmati

danava duta kritantamate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi sharanagata vairi vadhuvaram

vira varabhaya dayakare

tribhuvana mastaka shoola virodhi

shirodhi kritamala shoolakare.

Dumidumi tamaara dundubhinada

maho mukharikrita tigmakare

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi nija hunkriti matra nirakrita

dhumra vilochana dhumra shate

samar vishoshita shonita bija

samudbhava shonita bija late.

Shiva shiva shumbha nishumbha

mahahava tarpita bhuta pishacharate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Dhanuranu sang ranakshanasang

parisphura dang natatkatake

kanaka pishanga prishatka nishanga

rasadbhata shrunga hataavatuke.

Krita chaturanga balakshiti ranga

ghatabdahuranga ratabdhatuke

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Suralalana tatatheyi tatheyi

kritabhinayodara nrityarate.

Krita kukuthah kukutho

gadadadikatal kutuhal ganarate.

Dhudhukuta dhukkuta dhimdhit

dhvani dheera mridanga ninadarate.

Jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Jaya jaya japyajaye jaya shabda

parastuti tatpara vishvanute

jhan jhan jhinjimi jhingakrita noopura

sinjita mohita bhutapate.

Natita nataradha nati nata nayaka

natita natya suganarate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi sumanah sumanah sumanah

sumanah sumanohara kantiyute

shritarajani rajani-rajani

rajani-rajani kara vaktravrite.

Sunayana vibhramara bhramara

bhramara-bhramara bhramaradhipate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Sahita mahahava mallama tallika

mallita rallaka mallarate

virachita vallika pallika mallika

bhillika bhillika varga vrite.

Sitakrita pullisamulla sitaruna

tallaja pallava sallalite

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Avirala ganda galanmada

medura matta matangaja rajapate

tribhuvana bhushana bhuta kalanidhi

rupa payonidhi rajasute.

Ayi sudha teejana lalasamanasa

mohana manmatha rajasute

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Kamala dalamala komala kanti

kalakalitamala bhalalate

sakala vilasa kalanilayakrama

keli chalatkala hamsa kule.

Alikula sankula kuvalaya mandala

maulimiladbhakulali kule

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Kar murali rava vijita koojita

lajjita kokila manjumate

milta pulinda manohara gunjita

ranjitashaila nikunja gate.

Nijaguna bhuta mahashabarigana

sadguna sambhrita kelitale

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Katitata peeta dukula vichitra

mayookhatiraskrita chandra ruche

pranata surasura maulimanisphur

danshula sannakha chandra ruche.

Jita kanakachala maulipadorjita

nirbhara kunjara kumbhakuche

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Vijita sahasrakaraika sahasrakaraika

sahasrakaraikanute

krita surataraka sangarataraka

sangarataraka sunusute.

Suratha samadhi samana samadhi

samadhi samadhi sujatarate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Padakamalam karunanilaye varivasyati

yo'nudinam sa shive

ayi kamale kamalanilaye

kamalanilayah sa katham na bhavet.

Tava padameva parampadamityanushilayato

mama kim na shive

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Kanakala satkala sindhu jalairanu

sinchinute guna rangabhuvam

bhajati sa kim na shachikucha kumbha

tati parirambha sukhanubhavam.

Tava charanam sharanam karavani

nataamaravani nivasi shivam

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Tava vimaleindukulam vadanendumalam

sakalam nanu kulayate

kimu puruhuta purindumukhi

sumukhibhirasau vimukhikriyate.

Mama tu matam shivanamadhane

bhavati kripaya kimuta kriyate

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Ayi mayi deenadayalutaya

kripaiva tvaya bhavitavyamume

ayi jagato janani kripayasi

yathasi tathanumitasirate.

Yaduchitamatra bhavatyurari

kurutadurutapamapa kurute

jaya jaya he mahishasuramardini

ramya kapardini shailasute.

 

Word-by-Word Meaning of Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram in English and Sanskrit:

अयि गिरि-नन्दिनि नंदित-मेदिनि (Ayi giri-nandini nandita-medini)

  • हिंदी में अर्थ: हे पर्वत की पुत्री, जिसने पृथ्वी को प्रसन्न किया, सारे विश्व को आनंदित करने वाली, नंद के द्वारा पूजित।
  • Meaning in English: O daughter of the mountain, who has delighted the earth, the one who entertains the whole world, worshipped by Nanda.

विश्व-विनोदिनि नंदनुते (Visva-vinodini nandanute)

  • हिंदी में अर्थ: संपूर्ण विश्व को आनंदित करने वाली, जिनकी स्तुति नंद करते हैं।
  • Meaning in English: The one who delights the entire world, praised by Nanda.

गिरिवर विंध्य शिरोधि-निवासिनि (Girivara vindhya sirodhi-nivasini)

  • हिंदी में अर्थ: विंध्य पर्वत के शिखर पर निवास करने वाली।
  • Meaning in English: The one who resides on the peak of the Vindhya mountains.

विष्णु-विलासिनि जिष्णुनुते (Visnu-vilasini jisnunute)

  • हिंदी में अर्थ: विष्णु के साथ विलास करने वाली, जिसकी विजय की प्रशंसा की जाती है।
  • Meaning in English: The one who indulges in play with Vishnu, praised for her victories.

भगवति हे शितिकण्ठ-कुटुंबिनि (Bhagavati he shitikantha-kutumbini)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, शिव (शितिकण्ठ) की परिवार की।
  • Meaning in English: O Goddess, the family of Shiva (the one with the cool throat).

भूरि कुटुंबिनि भूरि कृते (Bhuri kutumbini bhuri krite)

  • हिंदी में अर्थ: जिन्होंने अनेक कार्य किये, बहुत से परिवारों की कल्याणकारी।
  • Meaning in English: The one who has performed many deeds, the benefactor of many families.

जय जय हे महिषासुर-मर्दिनि (Jaya jaya he mahishasura-mardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्य कपर्दिनि शैलसुते (Ramya-kapardini sailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

सुरवर-वर्षिणि दुर्धर-धर्षिणि (Suravara-varshini durdhara-dharshini)

  • हिंदी में अर्थ: देवताओं पर वरदानों की वर्षा करने वाली, दुर्जेय विरोधियों को पराजित करने वाली।
  • Meaning in English: The one who showers blessings on gods, overpowering formidable foes.

दुर्मुख-मर्षिणि हर्षरते (Durmukha-marshini harsharate)

  • हिंदी में अर्थ: कुरूप विरोधियों को सहन करने वाली, जो हर्षित रहती हैं।
  • Meaning in English: The one who tolerates the ugly-faced foes, always in joy.

त्रिभुवन-पोषिणि शंकर-तोषिणि (Tribhuvana-poshini shankara-toshini)

  • हिंदी में अर्थ: तीनों लोकों का पालन करने वाली, शंकर (शिव) को प्रसन्न करने वाली।
  • Meaning in English: The nurturer of the three worlds, pleaser of Shankara (Shiva).

किल्बिष-मोषिणि घोषरते (Kilbisha-moshini ghosharate)

  • हिंदी में अर्थ: पापों को दूर करने वाली, जो घोषणा करती हैं।
  • Meaning in English: The remover of sins, who proclaims loudly.

दनुज निरोषिणि दितिसुत रोषिणि (Danuja niroshini ditisut roshini)

  • हिंदी में अर्थ: असुरों के क्रोध को शांत करने वाली, दिति के पुत्रों पर क्रोध करने वाली।
  • Meaning in English: The one who quells the anger of demons, angers the sons of Diti.

दुर्मद शोषिणि सिन्धुसुते (Durmada shoshini sindhusute)

  • हिंदी में अर्थ: अहंकार को समाप्त करने वाली, समुद्र की पुत्री।
  • Meaning in English: The destroyer of arrogance, daughter of the ocean.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्य कपर्दिनि शैलसुते (Ramya-kapardini sailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि जगदंब मदंब कदंब (Ayi jagadamba madamba kadamba)

  • हिंदी में अर्थ: हे जगत की माँ, कदंब के वन में प्रियतम रूप में वास करने वाली, हंसी में रत।
  • Meaning in English: O Mother of the universe, residing dearly in the Kadamba forest, always smiling joyfully.

वनप्रिय वासिनि हासरते (Vanapriya vasini hasarate)

  • हिंदी में अर्थ: जंगलों में प्रिय रूप से निवास करने वाली, हमेशा हँसने वाली।
  • Meaning in English: The one who resides in forests dearly, always laughing.

शिखरि शिरोमणि तुङ्ग हिमालय (Shikhari siromani tunga Himalaya)

  • हिंदी में अर्थ: हिमालय के ऊंचे शिखरों की मणि, जो अत्यंत उच्च हैं।
  • Meaning in English: The jewel of the high peaks of the Himalayas, which are supremely tall.

श्रृंग निजालय मध्यगते (Shringa nijalaya madhyagate)

  • हिंदी में अर्थ: अपने निवास स्थल के मध्य में स्थित हिमालय के शिखर।
  • Meaning in English: The peaks of Himalaya situated in the midst of your abode.

मधु मधुरे मधु कैटभ गंजिनि (Madhu madhure madhu Kaitabha ganjini)

  • हिंदी में अर्थ: मधु और कैटभ नामक असुरों का अंत करने वाली, अत्यंत मधुर।
  • Meaning in English: The one who ended the demons Madhu and Kaitabha, extremely sweet.

कैटभ भंजिनि रासरते (Kaitabha bhanjini rasarate)

  • हिंदी में अर्थ: कैटभ असुर का विनाश करने वाली, रास में लीन।
  • Meaning in English: The destroyer of the demon Kaitabha, immersed in delight.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्य कपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि शतखण्ड विखण्डित रुण्ड (Ayi shatakhand vikhandita rund)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, जिन्होंने सैकड़ों टुकड़ों में विभाजित कर दिया, शत्रुओं के सिरों को काट दिया।
  • Meaning in English: O Goddess, who has split into hundreds of pieces, decapitated the heads of enemies.

वितुण्डित शुण्ड गजाधिपते (Vitundita shunda gajadhipate)

  • हिंदी में अर्थ: हाथियों के राजा के सूँड़ को चीर देने वाली।
  • Meaning in English: The one who has torn apart the trunk of the lord of elephants.

रिपु गज गण्ड विदारण चण्ड (Ripu gaja ganda vidarana chanda)

  • हिंदी में अर्थ: शत्रु के हाथियों के गालों को फाड़ने वाली, अत्यंत उग्र।
  • Meaning in English: The one who has ripped apart the cheeks of the enemy's elephants, extremely fierce.

पराक्रम शुण्ड मृगाधिपते (Parakrama shunda mrgadhipate)

  • हिंदी में अर्थ: वीरता से सूँड़ का उपयोग करने वाले मृगों के राजा।
  • Meaning in English: The lord of animals, who uses his trunk with valor.

निज भुज दण्ड निपातित खण्ड विपातित मुण्ड भटाधिपते (Nija bhuja danda nipatita khanda vipatita munda bhatadhipate)

  • हिंदी में अर्थ: अपने हाथों से दुश्मनों के टुकड़े कर देने वाली, योद्धाओं के सिर को पटक देने वाली।
  • Meaning in English: The one who has smashed the enemies into pieces with her arms, dashed the heads of warriors to the ground.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि रण दुर्मद शत्रु वधोदित (Ayi rana durmada shatru vadhodita)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, युद्ध के क्षेत्र में अहंकारी शत्रुओं के वध से उत्पन्न हुई।
  • Meaning in English: O Goddess, emerged from the slaying of arrogant enemies in the battlefield.

दुर्धर निर्जर शक्तिभृते (Durdhara nirjara shaktibhrite)

  • हिंदी में अर्थ: अद्भुत शक्तियों को धारण करने वाली, जो दुर्जेय और अविनाशी है।
  • Meaning in English: The bearer of extraordinary powers, who is formidable and indestructible.

चतुर विचार धुरीण महाशिव (Chatura vichara dhurina mahashiva)

  • हिंदी में अर्थ: महान शिव के दूत, जो चतुर विचारों वाले हैं।
  • Meaning in English: The envoy of the great Shiva, endowed with wise thoughts.

दूतकृत प्रमथाधिपते (Dutakrita pramathadhipate)

  • हिंदी में अर्थ: शिव के गणों के नायक, जिन्हें शिव ने स्वयं नियुक्त किया है।
  • Meaning in English: The leader of Shiva's ganas, appointed by Shiva himself.

दुरित दुरीह दुराशय दुर्मति (Durita duriha durashaya durmati)

  • हिंदी में अर्थ: पाप, दुर्गम, दुर्भावना और दुष्ट बुद्धि वाले दानवों को दूर करने वाली।
  • Meaning in English: The one who eliminates sin, inaccessibility, malice, and wicked intellect of demons.

दानव दूत कृतांतमते (Danava duta kritantamate)

  • हिंदी में अर्थ: दानवों के दूतों को अंत करने वाली, जिनका निर्णय अंतिम है।
  • Meaning in English: The one who ends the messengers of demons, whose decision is final.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि शरणागत वैरि वधूवर (Ayi sharanagata vairi vadhuvara)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, शरण में आए शत्रुओं के वर को मारने वाली, वीरों को अभय दान देने वाली।
  • Meaning in English: O Goddess, who destroys the best among the enemies seeking refuge, granting fearlessness to the brave.

वीर वराभय दायकरे (Vira varabhaya dayakare)

  • हिंदी में अर्थ: वीरों को वरदान रूप में अभय देने वाली।
  • Meaning in English: The one who bestows fearlessness as a boon to the brave.

त्रिभुवन मस्तक शूल विरोधि (Tribhuvana mastaka shula virodhi)

  • हिंदी में अर्थ: तीनों लोकों के मस्तक पर शूल का विरोध करने वाली।
  • Meaning in English: The one who opposes the trident on the foreheads of all three worlds.

शिरोधि कृतामल शूलकरे (Shirodhi kritamala shulakare)

  • हिंदी में अर्थ: मस्तक पर निर्मल शूल धारण करने वाली।
  • Meaning in English: The one who bears a pure trident on her forehead.

दुमिदुमि तामर दुंदुभिनाद (Dumidumi tamara dundubhinada)

  • हिंदी में अर्थ: तामर ध्वनि के साथ दुंदुभि की गर्जना करने वाली।
  • Meaning in English: The one who roars with the sound of thunderous drums.

महो मुखरीकृत तिग्मकरे (Maho mukharikrita tigmakare)

  • हिंदी में अर्थ: बड़े जोर से शत्रुओं पर तीव्र हमला करने वाली।
  • Meaning in English: The one who attacks the enemies loudly and sharply.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि निज हुँकृति मात्र निराकृत धूम्र विलोचन धूम्र शते (Ayi nija hunkriti matra nirakrita dhumra vilochana dhumra shate)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, अपने हुँकार मात्र से धूम्र नेत्र वाले शत्रुओं को निराकृत करने वाली।
  • Meaning in English: O Goddess, who merely by her roar, repudiates the smoke-eyed enemies.

समर विशोषित शोणित बीज समुद्भव शोणित बीज लते (Samar vishoshita shonita bija samudbhava shonita bija late)

  • हिंदी में अर्थ: युद्ध में रक्त से सिंचित बीजों से उत्पन्न रक्त बीज वृक्ष।
  • Meaning in English: The blood seed vines sprouted from seeds drenched in blood during battle.

शिव शिव शुंभ निशुंभ महाहव तर्पित भूत पिशाचरते (Shiva shiva shumbha nishumbha mahahava tarpita bhuta pishacharate)

  • हिंदी में अर्थ: शिव शिव, शुंभ और निशुंभ के महान युद्ध में तृप्त भूत-पिशाच।
  • Meaning in English: The ghosts and ghouls satisfied in the great battle of Shumbha and Nishumbha, oh Shiva, oh Shiva.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

धनुरनु संग रणक्षणसंग परिस्फुर दंग नटत्कटके (Dhanuranu sang ranakshanasang parisphura dang natatkatake)

  • हिंदी में अर्थ: धनुष के अनुसार, युद्ध के क्षणों में, चमकते हुए, नृत्य करते हुए तीव्र गति से।
  • Meaning in English: According to the bow, in moments of battle, sparkling, dancing with swift movements.

कनक पिशंग पृषत्क निषंग रसद्भट शृंग हतावटुके (Kanaka pishanga prishatka nishanga rasadbhata shringa hatavatuke)

  • हिंदी में अर्थ: स्वर्ण रंग के पृष्ठ पर, निशाना साधते हुए, युद्ध के श्रेष्ठतम शिखर पर शत्रुओं को मारा।
  • Meaning in English: On a golden background, aiming, striking down enemies at the pinnacle of battle excellence.

कृत चतुरंग बलक्षिति रंग घटब्दहुरंग रटब्दटुके (Krita chaturanga balakshiti ranga ghatabdahuranga ratabdhatuke)

  • हिंदी में अर्थ: चतुरंगिणी सेना द्वारा युद्ध क्षेत्र में निर्मित, घोर युद्ध गर्जना के साथ।
  • Meaning in English: Created by the quadruple army on the battlefield, with a fierce battle roar.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

सुरललना ततथेयि तथेयि कृताभिनयोदर नृत्यरते (Suralalana tathetheyi tathetheyi kritabhinayodara nrtyarate)

  • हिंदी में अर्थ: देवकन्याओं के समूह द्वारा "तथेयि तथेयि" के स्वर में, उत्कृष्ट अभिनय के साथ नृत्य में लीन।
  • Meaning in English: In the chorus of "tathetheyi tathetheyi" by groups of divine maidens, immersed in dance with exquisite expressions.

कृत कुकुथः कुकुथो गडदादिकताल कुतूहल गानरते (Krita kukuthah kukutho gadadadikatal kutuhal ganarate)

  • हिंदी में अर्थ: "कुकुथः कुकुथो" के स्वर में, गड़गड़ाहट की ताल पर, गाने में उत्सुकता।
  • Meaning in English: In the tunes of "kukuthah kukutho," eager in singing to the rumbling beats.

धुधुकुट धुक्कुट धिंधिमित ध्वनि धीर मृदंग निनादरते (Dhudhukut dhukkut dhindhimit dhvani dheera mridanga ninadarate)

  • हिंदी में अर्थ: "धुधुकुट धुक्कुट धिंधिमित" की ध्वनि में, गंभीर मृदंग के निनाद में लीन।
  • Meaning in English: In the sound of "dhudhukut dhukkut dhindhimit," absorbed in the deep resonating sound of the mridangam.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

जय जय जप्य जयेजय शब्द परस्तुति तत्पर विश्वनुते (Jaya jaya japyajaye jaya shabda parastuti tatpara vishvanute)

  • हिंदी में अर्थ: जय जय के जप्य और जयेजय के शब्दों के साथ, विश्व द्वारा पूजित, समर्पित स्तुति।
  • Meaning in English: With the recitation of jaya jaya and the sounds of jayejaya, devotedly praised by the world.

झण झण झिञ्जिमि झिंगकृत नूपुर सिंजित मोहित भूतपते (Jhan jhan jhinjimi jhingakrita noopura sinjita mohita bhutapate)

  • हिंदी में अर्थ: झण झण और झिञ्जिमि की ध्वनि वाले नूपुर द्वारा मोहित किए गए, भूतों के स्वामी।
  • Meaning in English: Enchanted by the jingling sounds of jhan jhan and jhinjimi from the anklets, the lord of the spirits.

नटित नटार्ध नटी नट नायक नाटित नाट्य सुगानरते (Natita nataradha nati nata nayaka natita natya suganarate)

  • हिंदी में अर्थ: नर्तकी, नर्तक, और नाट्य के नायक द्वारा निभाई गई उत्कृष्ट नाट्य प्रस्तुति में रत।
  • Meaning in English: Engrossed in the exquisite theatrical performance played by dancers, actors, and the hero of the drama.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि सुमनः सुमनः सुमनः सुमनः सुमनोहर कांतियुते (Ayi sumanah sumanah sumanah sumanah sumanohara kantiyute)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, जो सुंदर फूलों के समान, फूलों की मनमोहक कांति से युक्त हैं।
  • Meaning in English: O Goddess, who is like beautiful flowers, endowed with the enchanting aura of flowers.

श्रितरजनी रजनी-रजनी रजनी-रजनी कर वक्त्रवृते (Shritarajani rajani-rajani rajani-rajani kara vaktravrite)

  • हिंदी में अर्थ: जिन्होंने रात्रि, रात्रि के बाद रात्रि, और फिर से रात्रि को अपने वक्त्र में धारण किया है।
  • Meaning in English: Who has encompassed night, night after night, and again night in her countenance.

सुनयन विभ्रमर भ्रमर भ्रमर-भ्रमर भ्रमराधिपते (Sunayana vibhramara bhramara bhramara-bhramara bhramaradhipate)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर नयनों वाली, जो भौंरों के भ्रम को आकर्षित करती हैं, भौंरों के स्वामी।
  • Meaning in English: With beautiful eyes that attract the confusion of bees, the lord of bees.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

सहित महाहव मल्लम तल्लिक मल्लित रल्लक मल्लरते (Sahita mahahava mallama tallika mallita rallaka mallarate)

  • हिंदी में अर्थ: महान युद्ध में सम्मिलित, मल्ल योद्धाओं के साथ, उनकी क्रीड़ा में लीन।
  • Meaning in English: Included in the great battle, with wrestlers, engaged in their sport.

विरचित वल्लिक पल्लिक मल्लिक भिल्लिक भिल्लिक वर्ग वृते (Virachita vallika pallika mallika bhillika bhillika varga vrite)

  • हिंदी में अर्थ: विभिन्न प्रकार के वृक्षों और लताओं से निर्मित समूह में, भिल्ल योद्धाओं के समूह के साथ।
  • Meaning in English: In groups made of various trees and creepers, along with groups of Bhil warriors.

सितकृत पुल्लिसमुल्ल सितारुण तल्लज पल्लव सल्ललिते (Sitakrita pullisamulla sitaruna tallaja pallava sallalite)

  • हिंदी में अर्थ: श्वेत और लाल रंगों से सजी, ताजा पल्लवों से युक्त, सुंदरता से लहलहाते।
  • Meaning in English: Adorned with white and red hues, equipped with fresh sprouts, beautifully swaying.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अविरल गण्ड गलन्मद मेदुर मत्त मतङ्गज राजपते (Avirala ganda galanmada medura matta matangaja rajapate)

  • हिंदी में अर्थ: निरंतर गालों से मद बहते, मदमस्त हाथियों के राजा।
  • Meaning in English: The king of elephants, continuously oozing must from the cheeks, intoxicated.

त्रिभुवन भूषण भूत कलानिधि रूप पयोनिधि राजसुते (Tribhuvana bhushana bhuta kalanidhi roopa payonidhi rajasute)

  • हिंदी में अर्थ: तीनों लोकों की शोभा, कला का खजाना, रूप का सागर, राजा की पुत्री।
  • Meaning in English: The ornament of the three worlds, a treasure of arts, an ocean of beauty, the daughter of the king.

अयि सुद तीजन लालसमानस मोहन मन्मथ राजसुते (Ayi sudha tejana lalasamanasa mohana manmatha rajasute)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, जो सुधा की भांति तेजस्वी, मन को ललचाने वाली, मोहन मन्मथ, राजा की पुत्री।
  • Meaning in English: O Goddess, radiant like nectar, desiring minds, enchanting like Cupid, the daughter of the king.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

कमल दलामल कोमल कांति कलाकलितामल भाललते (Kamala dalamala komala kanti kalakalitamala bhalalate)

  • हिंदी में अर्थ: कमल के पत्तों की तरह निर्मल और कोमल चमक के साथ, कलाओं से सजी हुई भाल पर लता।
  • Meaning in English: Like the pristine and soft glow of lotus petals, a vine adorned with arts on the forehead.

सकल विलास कलानिलयक्रम केलि चलत्कल हंस कुले (Sakal vilasa kalanilayakrama keli chalatkala hamsa kule)

  • हिंदी में अर्थ: सभी विलासिता और कलाओं के अधिष्ठान में, खेल में लीन चालीस हंसों के समूह में।
  • Meaning in English: In the abode of all pleasures and arts, in the group of swans engaged in playful activities.

अलिकुल सङ्कुल कुवलय मण्डल मौलिमिलद्भकुलालि कुले (Alikula sankula kuvalaya mandala maulimiladbhakulali kule)

  • हिंदी में अर्थ: मधुमक्खियों के समूह से घिरे हुए, कमलों के समूह में, मुकुट से सजी मधुमक्खियों के समूह में।
  • Meaning in English: Surrounded by a swarm of bees, in the cluster of lotuses, adorned with crowns in the assembly of bees.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

कर मुरली रव वीजित कूजित लज्जित कोकिल मंजुमते (Kar murali rava vijita koojita lajjita kokila manjumate)

  • हिंदी में अर्थ: मुरली की ध्वनि से जीते हुए, कूजित स्वर में, लज्जित कोकिल के साथ मधुरता में।
  • Meaning in English: Winning with the sound of the flute, in a cooing tone, accompanied by the shy cuckoo in sweetness.

मिलित पुलिन्द मनोहर गुंजित रंजितशैल निकुंज गते (Milita pulinda manohara gunjita ranjitashaila nikunja gate)

  • हिंदी में अर्थ: पुलिंद (वनवासी) समूह द्वारा मिलित, मनोहर गुंजार में, रंजित पहाड़ों के निकुंज में चलते हुए।
  • Meaning in English: United by the group of Pulindas (forest dwellers), in enchanting hums, moving in the groves of colored mountains.

निजगुण भूत महाशबरीगण सदगुण संभृत केलितले (Nijaguna bhuta mahashabarigana sadguna sambhrita kelitale)

  • हिंदी में अर्थ: अपने गुणों से युक्त, महाशबरी (एक जनजाति) के गणों द्वारा, सदगुणों से संपन्न, खेल के मैदान में।
  • Meaning in English: Endowed with their own virtues, by the groups of great Sabari (a tribe), enriched with good qualities, in the playground.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

कटितट पीत दुकूल विचित्र मयूखतिरस्कृत चंद्र रुचे (Katitata peeta dukoola vichitra mayookhatiraskrita chandra ruche)

  • हिंदी में अर्थ: कमर पर पहने गए पीत (पीले) वस्त्र विचित्र, जिसकी चमक चंद्रमा की रौशनी को मात दे।
  • Meaning in English: Wearing a unique yellow garment around the waist, whose brilliance outshines the moon's glow.

प्रणत सुरासुर मौलिमणिस्फुर दंशुल सन्नख चंद्र रुचे (Pranata surasura maulimanisphur danshula sannakha chandra ruche)

  • हिंदी में अर्थ: देवता और असुरों के प्रणाम करने पर, उनके मुकुटों के मणि चमक उठते हैं, चंद्रमा के समान चमकदार।
  • Meaning in English: Upon the bowing of gods and demons, the gems in their crowns sparkle, as radiant as the moon.

जित कनकाचल मौलिपदोर्जित निर्भर कुंजर कुंभकुचे (Jita kanakachala maulipadorjita nirbharakunjara kumbhakuche)

  • हिंदी में अर्थ: जीते हुए स्वर्ण पर्वत के समान मुकुट पहने, शक्तिशाली हाथी के समान स्थिर, कुंभ के समान स्तन।
  • Meaning in English: Adorned with a crown resembling the conquered golden mountain, firm as a mighty elephant, breasts like pots.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

विजित सहस्रकरैक सहस्रकरैक सहस्रकरैकनुते (Vijita sahasrakaraika sahasrakaraika sahasrakaraikanute)

  • हिंदी में अर्थ: जिन्होंने हजारों हाथों वाले (देवताओं) को जीत लिया है, जो हजारों हाथों द्वारा पूजित हैं।
  • Meaning in English: Who has conquered those with thousands of hands, worshipped by thousands of hands.

कृत सुरतारक संगरतारक संगरतारक सूनुसुते (Krita surataraka sangarataraka sangarataraka sunusute)

  • हिंदी में अर्थ: देवताओं के तारक (संरक्षक) के रूप में कृत्य किया, युद्ध के तारक, सूर्य के पुत्र (सत्यवान) की माँ।
  • Meaning in English: Acted as the protector of gods, the savior in battle, mother of the sun's son (Satyavan).

सुरथ समाधि समान समाधि समाधि समाधि सुजातरते (Suratha samadhi samana samadhi samadhi samadhi sujatarate)

  • हिंदी में अर्थ: राजा सुरथ की समाधि जैसी समान समाधि में, समाधि में लीन, उत्कृष्टता से जन्मी।
  • Meaning in English: In a meditative state akin to King Suratha's meditation, absorbed in meditation, born with excellence.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

पदकमलं करुणानिलये वरिवस्यति योऽनुदिनं स शिवे (Padakamalam karunanilaye varivasyati yo'nudinam sa shive)

  • हिंदी में अर्थ: हे करुणा के निवास, जो प्रतिदिन तेरे कमल के चरणों में निवास करता है, वह शिव (कल्याणकारी) कैसे नहीं हो सकता।
  • Meaning in English: O abode of compassion, he who resides daily at your lotus feet, how can he not be auspicious.

अयि कमले कमलानिलये कमलानिलयः स कथं न भवेत् (Ayi kamale kamalanilaye kamalanilayah sa katham na bhavet)

  • हिंदी में अर्थ: हे कमल! हे कमल के निवास! जो तेरे में निवास करता है, वह कमल का निवास कैसे नहीं हो सकता।
  • Meaning in English: O Lotus! O abode in the lotus! He who dwells in you, how can he not be an abode of the lotus himself.

तव पदमेव परंपदमित्यनुशीलयतो मम किं न शिवे (Tava padameva parampadamityanushilayato mama kim na shive)

  • हिंदी में अर्थ: जो तेरे चरणों को ही परम पद मानकर अनुसरण करता है, उसके लिए कल्याण (शिव) क्यों नहीं होगा।
  • Meaning in English: He who contemplates your feet as the supreme state, why would he not be in a state of auspiciousness.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

कनकल सत्कल सिन्धु जलैरनु सिंचिनुते गुण रंगभुवम (Kanakala satkala sindhu jalairanu sinchinute guna rangabhuvam)

  • हिंदी में अर्थ: स्वर्ण कलशों से सागर के जल द्वारा सिंचित, गुणों के रंग से भूमि को सिंचित करने वाला।
  • Meaning in English: Irrigated by the waters of the ocean through golden vessels, watering the earth with the hues of virtues.

भजति स किं न शचीकुच कुंभ तटी परिरंभ सुखानुभवम् (Bhajati sa kim na shachikucha kumbha tati parirambha sukhanubhavam)

  • हिंदी में अर्थ: जो शची (इंद्राणी) के स्तनों के समान कुंभ के तट पर सुख का अनुभव करने में लिप्त है, वह क्या नहीं प्राप्त करता।
  • Meaning in English: He who indulges in the bliss experienced on the shores of the pot resembling the bosom of Shachi (Indrani), what does he not attain.

तव चरणं शरणं करवाणि नतामरवाणि निवासि शिवं (Tava charanam sharanam karavani nataamaravaani nivaasi shivam)

  • हिंदी में अर्थ: मैं तेरे चरणों में शरण लेता हूँ, जहाँ देवता नतमस्तक होते हैं और जहाँ कल्याणकारी निवास करता है।
  • Meaning in English: I seek refuge in your feet, where gods bow down and where auspiciousness resides.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

तव विमलेन्दुकुलं वदनेन्दुमलं सकलं ननु कूलयते (Tava vimaleindukulam vadaneindumalam sakalam nanu kulayate)

  • हिंदी में अर्थ: तेरा निर्मल चंद्रमा जैसा चेहरा, सब कुछ को सहजता से शांत कर देता है।
  • Meaning in English: Your pure moon-like face gently cools everything.

किमु पुरुहूत पुरीन्दुमुखी सुमुखीभिरसौ विमुखीक्रियते (Kimu puruhuta purindumukhi sumukhibhirasau vimukhikriyate)

  • हिंदी में अर्थ: इंद्र की पत्नी, जो चंद्रमा के समान मुख वाली है, वह सुंदर मुखों वाली देवियों द्वारा कैसे उपेक्षित की जा सकती है?
  • Meaning in English: How can Indra's wife, with a face like the moon, be ignored by the goddesses with beautiful faces?

मम तु मतं शिवनामधने भवती कृपया किमुत क्रियते (Mama tu matam shivanamadhane bhavati kripaya kimuta kriyate)

  • हिंदी में अर्थ: मेरे मत में, ओ धन शिवनाम की, तेरी कृपा से मेरे लिए क्या नहीं किया जा सकता?
  • Meaning in English: In my opinion, O treasure of the name of Shiva, what cannot be done for me with your grace?

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain.

 

अयि मयि दीनदयालुतया कृपयैव त्वया भवितव्यमुमे (Ayi mayi deenadayalutaya kripayaiva tvaya bhavitavyamume)

  • हिंदी में अर्थ: हे देवी, मुझ पर दीनों पर दया करने वाली, आपके द्वारा केवल कृपा ही की जानी चाहिए।
  • Meaning in English: O Goddess, who is compassionate towards the destitute, it is only by your grace that I should be uplifted.

अयि जगतो जननी कृपयासि यथासि तथानुमितासिरते (Ayi jagato janani kripayasi yathasi tathanumitasirate)

  • हिंदी में अर्थ: हे जगत की माँ, तुम कृपा करती हो जैसी तुम हो, वैसे ही तुम्हें समझा जाता है।
  • Meaning in English: O mother of the world, you bestow grace as you are, thus you are perceived accordingly.

यदुचितमत्र भवत्युररि कुरुतादुरुतापमपा कुरुते (Yaduchitamatra bhavatyurari kurutadurutapamapa kurute)

  • हिंदी में अर्थ: जो उचित है, वह दुःख को दूर करने के लिए किया जाता है, वह तुम्हारे द्वारा किया जाता है।
  • Meaning in English: What is appropriate to alleviate suffering is done by you.

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि (Jaya jaya he mahishasuramardini)

  • हिंदी में अर्थ: जय हो, जय हो, हे महिषासुर के संहारकर्ती।
  • Meaning in English: Victory to you, the slayer of Mahishasura.

रम्यकपर्दिनि शैलसुते (Ramya kapardini shailasute)

  • हिंदी में अर्थ: सुंदर जटाओं वाली, पर्वत की पुत्री।
  • Meaning in English: The one with beautiful locks of hair, daughter of the mountain. 

 

Origins of Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram

The Mahishasura Mardini Stotram is believed to have been composed by Adi Shankaracharya, one of the most distinguished early 8th-century Indian philosophers and theologians. Shankaracharya's works were pivotal in consolidating the doctrine of Advaita Vedanta, and the Mahishasura Mardini Stotram is considered one of his lyrical gems. This stotram is part of the 'Devi Mahatmyam' or 'Durga Saptashati', a segment of the Markandeya Purana, comprising 700 verses dedicated to the Goddess Durga.

 

The cultural and historical significance of Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram

The Aigiri Nandini, more formally known as the Mahishasura Mardini Stotram, is not just a hymn of praise but a cultural and historical emblem within Hinduism, celebrating the Goddess Durga's triumph over the buffalo demon Mahishasura. This victory is more than a mythological story; it symbolizes the eternal battle between good and evil, offering deep spiritual insights and moral lessons. The cultural and historical significance of this stotram is vast, intertwining with the fabric of Indian tradition and spirituality.

Symbol of Divine Feminine Power

At its core, the Aigiri Nandini hymn glorifies the power of the divine feminine, encapsulating the essence of Shakti (power or empowerment), which is a central concept in Hindu philosophy. Goddess Durga's victory as detailed in the stotram is celebrated as a symbol of the triumph of righteous power over tyranny and evil. This portrayal has empowered generations, especially women, by associating them with divine strength and virtues.

Integration into Religious Festivities

The recitation of the Mahishasura Mardini Stotram is a significant feature of Navaratri, a major Hindu festival that honors the Goddess Durga. Navaratri festivities, observed with great fervor across India and by Hindus worldwide, are a testament to the stotram's enduring relevance. The hymn's verses are chanted in homes and temples, with devotees seeking the Goddess's blessings for strength, protection, and wisdom. Its recitation during the festival exemplifies how ancient texts continue to play a vital role in contemporary religious practices.

Historical Context and Literary Merit

Attributed to the legendary sage Adi Shankaracharya, the stotram is a masterpiece of Sanskrit literature, showcasing the richness of ancient Indian poetry and philosophy. Its composition is a marvel of poetic prowess, combining intricate meter, alliteration, and lyrical beauty. The Mahishasura Mardini Stotram is not only significant for its spiritual content but also as a work of literary and artistic expression, reflecting the sophisticated culture of ancient India.

Educational and Ethical Implications

Beyond its religious and aesthetic value, the Aigiri Nandini serves as a conduit for imparting moral and ethical teachings. The narrative of Durga's victory over Mahishasura carries deep ethical implications, highlighting themes of justice, courage, and the importance of battling adversity with virtue and integrity. It educates devotees and listeners on the importance of steadfastness and righteousness in the face of challenges.

Influence on Art and Culture

The imagery and themes of the Mahishasura Mardini Stotram have profoundly influenced Indian art and culture. From classical dance performances that depict the story of Durga's battle to contemporary artistic expressions, the hymn has inspired countless artworks, music compositions, and cultural narratives. It continues to be a source of inspiration for artists, musicians, and writers, contributing to the rich cultural tapestry of India.

 

The Aigiri Nandini - Mahishasura Mardini Stotram holds a place of reverence and admiration in the hearts of millions, transcending its religious origins to become a symbol of cultural identity and spiritual aspiration. Its historical and cultural significance lies not just in its ancient origins but in its ability to inspire, educate, and unite people across generations in the celebration of divine power and moral victory.

 

Back to blog

Leave a comment

Latest Posts